Ի՞նչ փաստաթղթեր է անհրաժեշտ ներկայացնել ավանդատուին Ղազախստանի Հանրապետությունում հատուցում ստանալու համար

Ղազախստանի ավանդների երաշխավորման հիմնադրամը (ՂԱԵՀ) կարևոր դեր է խաղում երկրի ֆինանսական համակարգի կայունության ապահովման գործում՝ պաշտպանելով ավանդների երաշխավորման համակարգի մասնակից բանկերի (բոլոր ղազախական բանկերը, բացառությամբ իսլամականների) ավանդատուների իրավունքներն ու շահերը։ Մասնակից բանկին բոլոր բանկային գործառնությունների իրականացման լիցենզիայից զրկելու դեպքում ՂԱԵՀ-ը նրա ավանդատուներին վճարում է երաշխավորված ավանդների գումարները՝ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով և ժամկետներում։

Հատուցում ստանալու գործընթացը պարզ է և թափանցիկ․ բավական է դիմել ՂԱԵՀ, այդ թվում՝ հիմնադրամի կողմից ընտրված գործակալ բանկի միջոցով՝ համապատասխան դիմումով (տեղադրված է ՂԱԵՀ կայքում, կարելի է ստանալ նաև գործակալ բանկում) և ներկայացնել անձը հաստատող փաստաթուղթ։

Սակայն լինում են իրավիճակներ, երբ ավանդատուն հնարավորություն չի ունենում անձամբ դիմելու երաշխավորված ավանդը ստանալու համար։ Այդ դեպքերում դիմում ներկայացնելու իրավունք ունեն հետևյալ անձինք (դիմողներ)՝

• ավանդատուի ներկայացուցիչները՝ լիազորագրով,
• ավանդատուի օրինական ներկայացուցիչները (ծնող, որդեգրող, խնամակալ, հոգաբարձու),
• ավանդատուների ժառանգները,
• այլ անձինք, որոնք ունեն հատուցում ստանալու իրավունք։

Դիմողների յուրաքանչյուր կատեգորիայի համար, ի լրումն վճարման դիմումի, պահանջվում են տարբեր փաստաթղթեր։

Օրինակ, ավանդատուի լիազորագրով ներկայացուցիչներին անհրաժեշտ է կցել նոտարական կարգով վավերացված լիազորագիր և իրենց անձը հաստատող փաստաթուղթ։

Եթե լիազորագիրը ձևակերպված է օտար լեզվով, ապա պետք է ներկայացնել նոտարական կարգով վավերացված թարգմանություն պետական կամ ռուսերեն լեզվով։ Անհրաժեշտության դեպքում հնարավոր է նաև պահանջել նման լիազորագրի ապոստիլով վավերացում կամ հյուպատոսական օրինականացում։

Եթե հատուցում ստանալու համար դիմում է ավանդատուի օրինական ներկայացուցիչը (ծնող, որդեգրող, խնամակալ, հոգաբարձու), պահանջվում է փաստաթղթերի այլ փաթեթ։

Մինչև 14 տարեկան անչափահաս ավանդատուի ծնողը ներկայացնում է երեխայի ծննդյան վկայականը, ում անունով բացված է ավանդը, և դիմողի անձը հաստատող փաստաթուղթ (եթե ավանդատուն 14-18 տարեկան է, նա կարող է ինքնուրույն դիմել ծնողների կամ նրանցից մեկի գրավոր թույլտվությամբ)։

Ավանդատուի խնամակալը կամ հոգաբարձուն ներկայացնում է դիմողի անձը հաստատող փաստաթուղթ, ինչպես նաև որդեգրման մասին փաստաթղթեր։ Եթե անչափահասի նկատմամբ խնամակալությունը ձևակերպված է պատրոնաժի տեսքով, պահանջվում է երեխային դաստիարակության հանձնելու մասին պայմանագիր՝ խնամակալության և հոգաբարձության մարմնի հետ, խնամակալություն (հոգաբարձություն) սահմանելու մասին վկայական կամ այլ հաստատող փաստաթղթեր։

Այն դեպքում, երբ հատուցման վճարումը ստանում է ավանդատուի ժառանգը, ապա որպես հաստատող փաստաթղթեր ծառայում են նրա ժառանգության իրավունքը հաստատող փաստաթղթերի բնօրինակները կամ նոտարական կարգով վավերացված պատճենները (ժառանգության իրավունքի վկայագիր) և ժառանգի անձը հաստատող փաստաթուղթը։

Եթե դիմողը այլ անձ է, որն ունի ավանդատուի ավանդի դիմաց երաշխավորված հատուցում ստանալու իրավունք, ապա երաշխիքը ստանալու համար նա պետք է ներկայացնի իր անձը հաստատող փաստաթուղթ, ինչպես նաև փաստաթղթեր, որոնք հաստատում են նրա հատուցում ստանալու իրավունքը (օրինակ՝ դատարանի վճիռը)։

Կարևոր է հիշել, որ հատուցման վճարման դիմումների ընդունումը սկսվում է ՂԱԵՀ-ի կողմից վճարումների մեկնարկի մասին հայտարարությունից ոչ ուշ, քան 5 աշխատանքային օր հետո և իրականացվում է 1 տարվա ընթացքում։ Հատուցման անմիջական վճարումը կկատարվի դիմումի և անհրաժեշտ հաստատող փաստաթղթերի ստացման օրվանից ոչ ուշ, քան 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում։

Հարկ է նշել, որ վճարումների մեկնարկի մասին հայտարարությունը հրապարակվում է մասնակից բանկին բոլոր բանկային գործառնությունների իրականացման լիցենզիայից զրկելու օրվանից ոչ ուշ, քան 30 աշխատանքային օրվա ընթացքում։ Սակայն գործնականում դա տեղի է ունենում զգալիորեն ավելի արագ․ օրինակ՝ 2020-2021 թվականների ապահովագրական դեպքերում լուծարվող «Tengri Bank»-ի, «Asia Credit Bank (АзияКредит Банк)»-ի և «Capital Bank Kazakhstan»-ի ավանդատուներն իրենց միջոցներին հասանելիություն են ստացել արդեն 6-8 աշխատանքային օրվա ընթացքում։ Ընդ որում, ՂԱԵՀ-ն նախապես նախատեսել է բոլոր կազմակերպչական միջոցառումների կարգը՝ երաշխավորված միջոցների օպերատիվ վերադարձի համար։ Մենք նաև ավանդատուներին կապահովենք ողջ անհրաժեշտ տեղեկատվությամբ վճարման ժամանակահատվածի և վայրերի, ինչպես նաև փաստաթղթերին ներկայացվող պահանջների բացատրությամբ դիմելու եղանակների մասին։

Այսպիսով, թափանցիկ ընթացակարգերի և բնակչությանը ժամանակին իրազեկելու շնորհիվ ՂԱԵՀ-ն ապահովում է իր պարտավորությունների հուսալի և արդյունավետ կատարումն ավանդատուների առջև՝ նպաստելով Ղազախստանի ֆինանսական համակարգի կայունությանը և դրա նկատմամբ վստահությանը։ 2024 թվականի մարտի 1-ի դրությամբ Ղազախստանի ավանդների երաշխավորման հիմնադրամը լիցենզիայից զրկված բանկերի ավանդատուներին վճարել է 114,4 մլրդ տենգե։

Երաշխավորված հատուցման վճարման ընթացակարգերի մասին ավելի մանրամասն տեղեկատվությանը կարող եք ծանոթանալ ՂԱԵՀ-ի կայքէջում (www.kdif.kz) կամ կապ հաստատել մեզ հետ 1460 անվճար հեռախոսահամարով, ինչպես նաև հարցում ուղարկել info@kdif.kz էլեկտրոնային հասցեին կամ դիմել Telegram-ի @kdif_ask զրուցարան։